Kitabın Adı : Bitcoin Paradan Sonraki En Büyük İcat
Yazar : E. Emre AKSOY
Basım yılı : Aralık – 2020
Yayınevi : Abaküs
Sayfa sayısı : 135
Covid-19 sürecinin onca olumsuzluğun yanı sıra bana sunduğu çok kıymetli şeyleri de beraberinde getirdiğini söyleyebilirim. Bunlardan hiç şüphesiz ilk 3 sırada yer alacak olan da eğitimin uzaktan olması. Uzaktan eğitim sayesinde iş çıkışında hemen eve gelip, mesaiye kaldığım zamanlarda daireden, derslerimi takip etme şansı buldum.
Hocalarımızın da ( bana 2 yıl boyunca danışmanlık yaptığını iddia eden ve yaklaşık 9 dersimi kesip “iyi bu program iyi, boşver onları mezuniyeti etkilemez” diyen hocayı pas geçerek ) son derece birikimli insanlar olduklarını biliyordum. Sadece dersler değil, evde kalınan süreçte öğrencilerinin daima gelişimini isteyen insanlar. Neyse, şimdi reklam yaptığım falan düşünülmesin bunları her yerde söylüyorum.
Derste gelen farkındalık
Yine bir ders esnasında konu Bitcoinden çıktı. Fatma Hoca ( Fatma CESUR ) ile konuşurken, hoca bizlere Bitcoin konusundaki düşüncelerimizi sordu. Ben o esnada akıl tutulmasına yakalandım. Ekonomi konusunda eğitim alıp, geleceğin para birimi diye bahsedilen para hakkında maden, cüzdan vb. bir kaç kelime öbeğinin haricinde hiç bir şey bilmediğimi fark ettim. Bu utanç bana yetti, hemen kaynak araştırmaya başladım.
Yorumlardan ve okurların puanlarından, bu alanda en azından giriş seviyesinde bilgi alabileceğim kitabı sipariş verdim. Sağolsunlar 9 iş günü dedikleri teslim süresi neticesinde siparişimden 13 gün sonra kitap elime ulaştı. Kitabı dün aldım, bugün bitti.
Kitabı okumadan önce de ilerlememi görebilmek adına pek çok soru hazırladım kendime. Burada da en azından benim gibi merağı olan, bu konuyla ilgilinen arkadaşlara bilgi olsun diye dilim döndüğünce bir şeyler anlatmak niyetindeyim.
Ancak kitap kesinlikle anlatabileceklerimden çok daha fazlasını içeriyor. Bu yüzden eğer ilginiz var ise, kesinlikle temin etmenizi öneririm. Bazı terminolojik kelimelerin tanımları çok uzun ve mantığını kavrasam da, dış dünyaya aktarım noktasında henüz yeterli seviyede değilim diye düşünüyorum.
Kitap Hakkında
Kitap Bitcoin tanımının “Bitcoin, kriptografi ile oluşturulan elektronik bir para birimi ve eşler arası ( peer-to-peer) iş ispatına dayanan bir transfer protokolüdür.” şeklinde yapılmasıyla başlanıyor. Bundan pek bir şey anlamadınız değil mi? Yazar da, okurlar da, ben de bunun farkındayım aslında. Ama okudukça bazı şeyler oturuyor.
Kitabı ilk elime aldığımda, normal bir kitap boyutundan daha küçük olduğunu fark ettim. Ben kitap boyutlarını sipariş sayfasında hiç incelememiştim. Ancak bu kesinlikle kötü bir durum değil, aksine böylesi bir konuda okumanızı kolaylaştırıyor ve bir oturuşta bitirebilmenize olanak sağlıyor.
Kitap, bitcoin konusunda hiçbir fikri olmayan insanlar için başlangıç rehberi olabilecek bir rehber. Borsalara sokmaz ama en azından bilgi edinebilirsiniz.
Kitapta yanıtını bulamadığım sorular da oldu, bu yüzden artık araştırmalarımı bu kitap sayesinde oluşturduğum temelimin üzerine koyarak devam ettireceğim. En azından Bitcoin-101 kısmını çözmüş oldum.
Bitcoin Hakkında
Kitapta 1994 yılında internete olan bakış açısı ne denli mesafeliyse, bitcoin konusunda da gerek kişiler, gerekse devletlerin bu konuda aynı mesafede olduğundan bahsediliyor. Ki kesinlikle haksız sayılmaz, bitcoin konusunda kişisel fikrim de biraz mesafeli, biraz da tereddüt dolu. Bu tabii ki biraz da bilinçsizlikten kaynaklanıyor.
Bitcoinin ilk zamanları, gerçekten de pizza vs. siparişlerinde kullanıldığı dönemlerdenmiş. Hatta kimi yazılımcılar “kim bana pizza getirirse ona 10.000 BTC vereceğim” falan diyormuş siz düşünün.
Bu arada yazılımcı demişken, Satoshi Nakatomo’ya değinmeden olmaz; adam var ama yok. 2009 yılında böylesi bir sistemi ortaya çıkarıp ( aynı zamanda ABD’deki 2008 Mortgage krizinden sonra olması tesadüf müdür o da bilinmez ) , sistem hakkında çeşitli bilgi makaleleri yayınladıktan sonra 2013 ya da 2014 senesinde “lan sahi benim başka projelerim de vardı” diyerek çekilmesi?
Şu anda her yerde adamı arıyorlar ama yok yok yok. Adamın gerçekte kim olduğu bilinmiyor. Bazıları “benim o” falan deseler de, tabii ki öyle bir şeyin olmadığı çok kısa anlaşılmış. Hatta isim benzerliğinden dolayı kamuoyu baskısı gören biri olmuş, sonrasında Satoshi bir forumda aynı nick ile “o kişi ben değilim” diye bir yorum yapmış ta, adamcağızı serbest bırakmışlar.
Bitcoin balonu
https://giphy.com/gifs/TAG24video-tom-tag24-totaletom-j0MDyea4pGCQdBICDh
Bitcoinin balon olup olmadığı hususunda da yine aynı şekilde bazı çekinceler var. Ancak bir konunun balon olup olmadığıyla alakalı çok basit bir değerlendirme baremim var. Barem 4 basamaktan oluşuyor ki, yazarla bu konuda hemen hemen aynı şeyleri düşünmüşüz.
- basamak ; Gözüpek, çılgın girişimcilerin “lan burada bişey varmış” diyerekten gözü kapalı olarak sisteme girmeleri.
2. basamak ; İlk girişi yaptıktan sonra bunların kaymak yemeye başladığını gören baronlar veya “kapital” işin içerisine girer. Büyük oynamayı seven, parasını katlamayı seven tipler bu basamakta sisteme dahil olur.
3. basamak ; Burası kritik işte. Her bi’şey burada kopuyor. Burada halk işin içine giriyor. Herkesçe konuşulmaya başlanan, basında yer alan, dedikodulardan duydukları sisteme katılmaya karar verirler. Herkes kazandı ya; onlar da kazanmak istiyor.
4. basamak ; İlk 2 basamaktaki parasıyla para kazanan insanların, sistemin şişmesiyle beraber yatırdıkları paraları katlandı. Onlar da bu paralarını çekerek “bizden bu kadar Tayfun kardeş” diyerek sistemden çıkıyor.
Ve sonrası malum. Krizler, bu kadar insan salak olamaz diye düşündümcüler, iflas edenler, batan yüzlerce binlerce belki milyonlarca insan. Bu yüzden bitcoin henüz daha bu safhalara gelebilmiş değil diye düşünüyorum.
Arz-talep dengesizliği
Bir diğer mesele de, şu anda dünyada bulunan 1 BTC başına 30 KG Altın düşüyor. BTC’nin şu anda 271.005 TL ve 30 KG Altının ise 13.254.660 TL yaptığını düşünürsek, henüz potansiyelinin çok çok altında olduğunu söylemek güç olmaz. Dünya üzerinde kazılan 17 Milyon Bitcoin olduğu biliniyor. Toplam Bitcoin arz sınırı ise 21 Milyon. Yani 21 Milyondan sonra artık arz sabitlenecek, talep artacak. En basit iktisat kuralı bize ne diyor? Piyasada bir şey azsa, değerlidir. Kaldı ki geleceğin ödeme kanalı olma yolunda ilerlerken, pek çok firmanın ödemelerini Bitcoin üzerinden kabul etmeye başlaması para olma değerini taşımaya başladığı anlamına da geliyor.
Ancak bu bitcoin değerinin nasıl belirlediği konusunda hala daha bir şey bulamadım. Yani örnek veriyorum, bir şirketin hissesini aldınız. Şirket o sene bir atılım yaptı ya da yepyeni bir şey keşfetti, hop hisse fiyatları uçtu. Ama bitcoinde neler oluyor?
Bir diğer soru ise bitcoin üreten bilgisayarlar bir zincir ile birbirlerine bağlılar. Bütün veriler, çeşitli bilgisayarlarda toplanıyorlar. Blockchain sistemi, son derece güzel işliyor. Fakat farz edelim ki artık bu işi yapmak istemiyor? Hepsi kapattı gitti bilgisayarları. Evet, biraz paranayokça bir düşünce olabilir ancak aynı şeyi dünya genelindeki ekonomilerde bulunan paraların yalnızca %8’inin basılı olarak bulunduğunu duyduğumda bankalara karşı da yaşamıştım. Bir kriz anında, herkes parasını çekmek isterse para yok. Şaka gibi ama değil.
Blockchain sistemi
Blok zinciri anlamına gelen bu düzende, her bir blok bir önceki bloğun hash kodlarının üzerine yazılıyor ve yeni bir blok yazılıyor. Yazılan bu blok sistemdeki pek çok kullanıcıya aktarılıyor. Aktarılan bu verilerin birden fazla kullanıcının bilgisayarında yer alıyor olması da, bu zincirin devamlı olarak güvende kalmasını sağlıyor. Örneğin bu sistemde 1 milyon bilgisayar olduğunu düşünelim. Saldırı yapan hackerler 999 bin 999 bilgisayarı tespit edip çökertsin ( ki böyle bir şey bile teoride mümkün olsa da pratikte maça sıkmaz ) son kalan 1 bilgisayar sayesinde sistem sorunsuzca işlemeye devam ediyor.
Bunlar henüz çok temel konular ve kavramlar. Bu konuda araştırmaya ve araştırdıkça da bir şeyler yazmaya devam edeceğim. Yatırım tavsiyesi değil ancak ilerleyen dönemde BTC’nin yükselişini ya da düşüşünü izlerken buradaki yazılarımı okumak bana keyif verecek gibi duruyor.
Bu konuda araştırmalarım devam edecek.. Devam yazılarımda görüşmek üzere… 🙂
Bir yanıt yazın